έθιμα

Πρωτοχρονιά

Η παραμονή της Πρωτοχρονιάς έβρισκε πρωί-πρωί τους κατοίκους του χωριού να ασχολούνται με τις συνηθισμένες τους δουλειές. Έπρεπε να συγυρίσουν, να μαγειρέψουν, να φροντίσουν τα ζώα τους και αν ο καιρός το επέτρεπε πήγαιναν από νωρίς στα κτήματά τους για να μαζέψουν ελιές. Το απόγευμα όμως φρόντιζαν να έχουν επιστρέψει όλοι στα σπίτια τους και περίμεναν πότε θα περάσουν τα παιδιά (συνήθως μόνο αγόρια) για να τους ψάλουν τα κάλαντα. Τα υποδέχονταν με μεγάλη χαρά και αν δεν είχαν χρήματα να τους προσφέρουν, τα φίλευαν με διάφορες λιχουδιές όπως ξερά σύκα, καρύδια ή κουραμπιέδες. Το βράδυ της παραμονής οι νοικοκυρές έψηναν στο τζάκι, μέσα στην χόβολη, μία μεγάλη κουλούρα ζυμωμένη με νερό και αλεύρι, την οποία μετά το ψήσιμο την άλειφαν με μέλι και την πασπάλιζαν με τριμμένα καρύδια.

Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, αφού επέστρεφαν από την εκκλησία, κρέμαγαν την κουλούρα στο κέρατο του βοδιού τους και περίμεναν πότε αυτό θα την τινάξει από το κεφάλι του. Αν μετά το τίναγμα η κουλούρα έπεφτε στο πάτωμα με την όψη προς τα επάνω, έλεγαν ότι η σοδειά της νέας χρονιάς θα ήταν καλή. Το μεσημέρι συνήθιζαν να τρώνε το παραδοσιακό φαγητό της πρωτοχρονιάς, πού ήταν κοτόσουπα αυγολέμονο και μάλιστα από κότα μιας … κάποιας ηλικίας ώστε να βγάλει και αρκετό ζωμό. Για να γλυκάνουν δε τον νέο χρόνο και όλη την οικογένεια, έφτιαχναν λαλαγγίδες (τηγανίτες).

Θεοφάνια
Νωρίς το πρωί της παραμονής, ο παπάς πέρναγε από όλα τα σπίτια του χωριού για να τα αγιάσει. Κρατώντας στο ένα χέρι  την αγιαστούρα του (κουβάς γεμάτος με αγιασμένο νερό) και στο άλλο χέρι την βρεχτούρα του (τον Τίμιο Σταυρό και ένα ματσάκι βασιλικού), έψαλε «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε...» ενώ παράλληλα έραινε με το αγίασμα όλα τα δωμάτια των σπιτιών για να διώξει τα κακά πνεύματα των καλικάντζαρων. Οι νοικοκυρές αφού ασπάζονταν το χέρι του, έριχναν τον οβολό τους μέσα στην αγιαστούρα του. 
Ανήμερα των Θεοφανίων πραγματοποιείτο ο καθιερωμένος αγιασμός των υδάτων. Ο παπάς, σε ανάμνηση της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό, ξεκινούσε μαζί με τους πιστούς από την εκκλησία του Αη Γιώργη και έφτανε μέχρι την βρύση του χωριού προκειμένου να ρίξει τον Τίμιο Σταυρό στα νερά της. Στην συνέχεια επέστρεφαν όλοι μαζί στην εκκλησία απ’ όπου οι πιστοί έπαιρναν με τα ποτηράκια τους από την αγιαστούρα αγίασμα, για να ραντίσουν με αυτό τα χωράφια τους και να διώξουν και τους τελευταίους καλικάντζαρους από τα σπίτια τους.

Απόκριες
Κάθε χρόνο την δεύτερη μέρα του Τριωδίου σε όλα τα σπίτια του χωριού έσφαζαν τα χοιρινά τους. Αφού αφαιρούσαν το τρίχωμα του ζώου με ένα μαχαίρι και καυτό νερό, το κρέμαγαν για να στραγγίσει από το αίμα, το έκοβαν σε λωρίδες και το άφηναν για αρκετές μέρες μέσα σε χοντρό αλάτι. Από το κρέας αυτό ένα μέρος το χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν λουκάνικα και το υπόλοιπο το κρέμαγαν στο τζάκι και το κάπνιζαν καίγοντας κλαδιά από σχίνα, κυπαρίσσι και δάφνη για να το αρωματίσουν. Στην συνέχεια τεμάχιζαν το καπνιστό κρέας σε μικρά κομμάτια και μαζί με τα λουκάνικα τα έβραζαν με πορτοκάλια, κρασί και διάφορα μπαχαρικά.
Κατόπιν τα τοποθετούσαν μέσα σε πήλινα κιούπια, τα σκέπαζαν με άφθονο λίπος και τα σφράγιζαν. Με τον τρόπο αυτό γινόταν το παστό το οποίο και διατηρούσαν όλο τον χρόνο.
Γλέντια στο χωριό κατά την περίοδο της Αποκριάς γίνονταν την Κυριακή της Κρεατινής και την Κυριακή της Τυρινής. Κάτοικοι από την Αλευρού αλλά και από τα διπλανά χωριά μαζεύονταν μετά το μεσημέρι στην πλατεία και διασκέδαζαν μασκαρεμένοι χορεύοντας και τραγουδώντας, ενώ οι ντόπιοι λαϊκοί οργανοπαίχτες τους συνόδευαν με την μουσική τους. Όταν πια σκοτείνιαζε οι κάτοικοι επέστρεφαν στα σπίτια τους ή μαζεύονταν σε σπίτια συγγενών και συνέχισαν την διασκέδαση τρώγοντας και πίνοντας όλοι μαζί. Πολλοί δε από τους μασκαράδες ντυμένοι με παλιόρουχα, με προβιές και κέρατα ζώων, με κρεμασμένα τροκάνια και έχοντας μουτζουρωμένα τα πρόσωπά τους, γύρναγαν από σπίτι σε σπίτι κάνοντας αστεία και πειράγματα ενώ οι νοικοκυραίοι τους κέρναγαν διάφορους μεζέδες.   
Την Κυριακή της Τυρινής συνήθιζαν το βράδυ να τρώνε μακαρόνια σουρτά* με μυζήθρα. Τότε οι ανύπαντροι έπαιρναν κρυφά από το πιάτο τους ένα μακαρόνι και όταν πήγαιναν για ύπνο το έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους για να ονειρευτούν ποιόν ή ποιά θα παντρευτούν. Επίσης το ίδιο βράδυ μετά το φαγητό, έψηναν μέσα στην χόβολη του τζακιού από ένα αυγό για κάθε μέλος της οικογένειας. Μετά το ψήσιμο έλεγαν αστειευόμενοι πως όποιου το αυγό έχει ιδρώσει είναι τεμπέλης, όποιου έχει σπάσει είναι αρρωστιάρης, ενώ όποιου δεν έχει σπάσει είναι γερός.
Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας ή Μουτζουροδευτέρας οι κάτοικοι της Αλευρούς αλλά και των περιχώρων συνήθιζαν να επισκέπτονται το γειτονικό Καστόρι για να προμηθευτούν την λαγάνα τους, αλλά και να διασκεδάσουν στο αποκριάτικο καρναβάλι, το οποίο σαν έθιμο διατηρείται μέχρι σήμερα.

*Mακαρόνια σουρτά: Φρέσκα ζυμαρικά τα οποία έφτιαχναν με το χέρι, πάνω σε ξύλινη επιφάνεια.

Μάρτιος
Την πρώτη μέρα του Μάρτη και παράλληλα πρώτη μέρα της άνοιξης, οι νοικοκυρές της Αλευρούς συνήθιζαν να κτυπούν τρεις φορές τις πόρτες των σπιτιών τους με ένα μποτσίκι (αγριοκρεμμύδα που θεωρείται ότι φέρνει καλοτυχία και διώχνει τις αρρώστιες) λέγοντας δυνατά «έξω ψύλλοι ποντικοί, μέσα Μάρτης και Λαμπρή». Μετά πέταγαν το μποτσίκι στα κεραμίδια, άνοιγαν τις πόρτες και τα παράθυρά των σπιτιών τους για να τα αερίσουν και έβγαζαν έξω τα κλινοσκεπάσματά τους για να τα λιάσουν. 
Τα παιδιά τους, πριν βγουν από το σπίτι, τα έβαζαν να κοιτάξουν το πρόσωπό τους μέσα σε ένα πιθάρι με λάδι, ώστε να προστατευθούν από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης και να έχουν ωραίο και καθαρό δέρμα.  
Επίσης για να μην τα «πιάσει» ο ήλιος, έδεναν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, τον λεγόμενο Μάρτη, το οποίο φορούσαν μέχρι το τέλος του μήνα και ήταν φτιαγμένο από στριμμένη κόκκινη και λευκή κλωστή.
Στις 9 Μαρτίου, ανήμερα των Αγίων Σαράντα, οι νοικοκυρές συνήθιζαν να φτιάχνουν 40 λαλαγγίδες, να φυτεύουν σπόρους βασιλικού και σπόρους κολοκυθιάς για να κάνει 40 κολοκύθια.
Στην Αλευρού έλεγαν και πολλές παροιμίες για τον Μάρτη, όπως:
“Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα”
“Βάλε εργάτη τον Μάρτη και άσε τον να ψυλλιστεί”
“Φύλα ξύλα για τον Μάρτη να μην κάψεις τα παλούκια”
“Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης”
“Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα”
“Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο τον ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα” 
“Λείπει ο Μάρτης απ’ την Σαρακοστή”;
“Του Μαρτιού τα Σάββατα, του Αυγούστου οι Δευτέρες” (Οι μέρες αυτές ονομάζονται «Δρίματα» και σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση θεωρούνται δυσοίωνες. Γι’ αυτό και τις μέρες αυτές δεν έπλεναν τα ρούχα τους, δεν λούζονταν και γενικά απέφευγαν να κάνουν δουλειές στα σπίτια και στα χωράφια τους, φοβούμενοι ότι θα τους συμβεί κάποιο κακό).

Πάσχα

Τα περισσότερα από τα έθιμα του Πάσχα, της μεγαλύτερης γιορτής της Ορθοδοξίας, διατηρούνται αναλλοίωτα μέχρι και σήμερα στην Αλευρού. Οι Αλευρίτες την ονομάζουν και Λαμπρή για να εκφράσουν την λαμπρότητα της ημέρας, καθώς η γιορτή αυτή έρχεται ύστερα από μία περίοδο επτά εβδομάδων νηστείας. Η περίοδος του Πάσχα αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων, όπου μπαίνουμε στο πνεύμα της Μεγάλης Εβδομάδος και διαρκεί μέχρι την Κυριακή του Θωμά.

Κυριακή των Βαΐων: Είναι και η τελευταία της Σαρακοστής όπου γιορτάζετε η είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ πάνω σε ένα γαϊδουράκι και η υποδοχή του από τους κατοίκους της με κλαδιά (βάϊα στα εβραϊκά) από φοίνικες. Από τα βάϊα πήρε το όνομά της η μέρα αυτή και γι’ αυτό η εκκλησία στολίζεται με κλαδάκια δάφνης τα οποία μετά την Θεία Λειτουργία μοιράζονται στους πιστούς. Τα κλαδάκια αυτά συνηθίζουν να τα φιλάνε στο εικονοστάσι τους ή να τα πηγαίνουν την ίδια μέρα στο μνήμα των νεκρών τους. Παλαιότερα, αυτοί πού αναλάμβαναν να κόψουν τα κλαδιά της δάφνης και να τα μεταφέρουν μέχρι την εκκλησία, ήταν μόνο τα νιόπαντρα ζευγάρια του χωριού.  

Μεγάλη Δευτέρα: Ξεκινά η εβδομάδα των Παθών του Ιησού Χριστού. Πολλοί πιστοί κάνουν νηστεία και από λάδι για να λάβουν την Θεία Κοινωνία το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης ή του Μεγάλου Σαββάτου. Επίσης οι κάτοικοι του χωριού αρχίζουν και τις ετοιμασίες για τον εορτασμό του Πάσχα. Κάνουν τα ψώνια τους, ασχολούνται με την καθαριότητα των σπιτιών τους, και ασπρίζουν με ασβέστη τις αυλές και τα δρομάκια τους.

Μεγάλη Τρίτη: Συνεχίζονται οι ετοιμασίες των κατοίκων για τον εορτασμό του Πάσχα και το βράδυ στην εκκλησία ακούγεται το τροπάριο της Κασσιανής. 

Μεγάλη Τετάρτη: Νωρίς το απόγευμα στην εκκλησία τελείται το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου. Ο Ιερέας διαβάζοντας επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές ευλογεί το λάδι με το οποίο αλείφει σταυρωτά τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες.

Μεγάλη Πέμπτη: Η ακολουθία των Αγίων Παθών και της Σταύρωσης του Κυρίου. Το βράδυ στην εκκλησία διαβάζονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια έχοντας αναμμένα 12 κεριά τα οποία σβήνουν ένα-ένα όταν τελειώνει η ανάγνωση του κάθε Ευαγγελίου. Την Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα Λαμπριάτικα κουλουράκια τους και βάφουν κόκκινα τα αυγά τους. Παλαιότερα το πρώτο αυγό πού έβαφαν ήταν της Παναγίας και γι’ αυτό το έβαζαν στο εικονοστάσι.

Μεγάλη Παρασκευή: Ημέρας πένθους, απόλυτης αργίας και νηστείας. Παλαιότερα στην Αλευρού, τη μέρα αυτή έριχναν λίγη καπνιά από το τζάκι σε ένα ποτήρι με ξύδι και έπιναν τρεις γουλιές, κανείς δεν κάρφωνε και γενικά απέφευγαν να κάνουν οποιαδήποτε εργασία. Επίσης δεν έτρωγαν τίποτα γλυκό και το φαγητό τους συνήθως ήταν λίγες φακές χωρίς λάδι. 

Πριν από το μεσημέρι, υπό τον πένθιμο ήχο της καμπάνας, γίνεται στην εκκλησία η τελετή της Αποκαθήλωσης του Κυρίου. Μετά οι γυναίκες του χωριού στολίζουν το κουβούκλιο του Επιταφίου με ανοιξιάτικα άνθη και τοποθετούν από κάτω ένα πανέρι με φρούτα. Το βράδυ γίνεται η περιφορά του Επιταφίου. Στην πομπή πού σχηματίζεται μπροστά πηγαίνουν ο Σταυρός και τα Εξαπτέρυγα, ακολουθεί ο Επιτάφιος, μετά ο ιερέας με τους ψάλτες και πιο πίσω ακολουθεί ο κόσμος κρατώντας στα χέρια του αναμμένα κεριά. Όσοι πιστοί δεν μπορούν να ακολουθήσουν, βγαίνουν στο κατώφλι του σπιτιού τους και όταν ο Επιτάφιος πλησιάσει, ανάβουν κεριά και καίνε πάνω σε ένα κεραμίδι κάρβουνα με μοσχολίβανο. Όταν ο καιρός το επιτρέπει ή περιφορά γίνεται στα γραφικά δρομάκια του χωριού. Η πομπή σταματά κατά διαστήματα στα σταυροδρόμια, στην εκκλησία της Παναΐτσας, στον Άγιο Ταξιάρχη έξω από το κοιμητήριο, και επιστρέφει από τα «σομπολέϊκα» στην εκκλησία του Αη Γιώργη. Εκεί, έξω από την είσοδο του ναού, οι άντρες κρατούν το κουβούκλιο του Επιταφίου ώστε οι πιστοί να σκύψουν και περνώντας από κάτω να μπούν στην εκκλησία. Στο τέλος μπαίνει ο Επιτάφιος και αφού τελειώσει η λειτουργία μοιράζονται σε όλους μικρά κομμάτια από τα φρούτα.

Την επόμενη μέρα τα άνθη του Επιταφίου τοποθετούνται σε ένα πανέρι και μοιράζονται στις γυναίκες του χωριού. Τα άνθη αυτά τα κρατούν στο εικονοστάσι ως φυλαχτό και αν κάποιος αρρωστήσει, βάζουν στα κάρβουνα μερικά από τα «σταυρολούλουδα» και τον λιβανίζουν.

Μεγάλο Σάββατο: Το πρωί στην εκκλησία τελείται η Ακολουθία της Πρώτης Ανάστασης και στις 12:00 το μεσημέρι αρχίζουν να χτυπούν χαρμόσυνα οι καμπάνες. Τότε στο χωριό πραγματοποιείται το έθιμο των τουφεκιών. Νέοι από την Αλευρού και από τα διπλανά χωριά στέκονται στην πλατεία, πίσω από το ιερό της εκκλησίας και ρίχνουν με τα τουφέκια τους στον αέρα.

 

Παλαιότερα την μέρα αυτή, οι νοικοκυραίοι έσφαζαν τα κατσίκια τους για να ετοιμάσουν την μαγειρίτσα τους καθώς και το φαγητό των επόμενων ημερών. Οι γυναίκες ζύμωναν το Λαμπριάτικο ψωμί, (καρβέλι με σταυρό από ζυμάρι και κόκκινο αυγό στην μέση) και το έψηναν στους παλιούς ξυλόφουρνους.

Το Μεγάλο Σάββατο όπως και η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα αυστηρής νηστείας και δεν επιτρέπεται να φάμε λάδι πριν από το βράδυ της Ανάστασης.

Το βράδυ στην εκκλησιά τελείται η Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως και λίγο πριν τα μεσάνυχτα, σβήνουν όλα τα φώτα της εκκλησίας. Τότε ο ιερέας βγαίνει με την λαμπάδα του αναμμένη μέσα από την Ωραία Πύλη και ψάλλοντας το «Δεύτε λάβετε φως» δίνει το Άγιο Φως στους εκκλησιαζόμενους. Στη συνέχεια όλοι μαζί βγαίνουν έξω από την εκκλησία, όπου ο ιερέας διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως και μόλις τελειώσει, ακριβώς τα μεσάνυχτα, ψάλλει το «Χριστός Ανέστη...». Οι καμπάνες αρχίζουν και πάλι να κτυπούν χαρμόσυνα και όλοι ασπάζονται μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας ευχές και λέγοντας «Χριστός Ανέστη». Παλαιότερα την ώρα αυτή συνήθιζαν να τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά τους.

Μετά την Ανάσταση, οι πιστοί μεταφέρουν με τις λαμπάδες τους το Άγιο Φως στο σπίτι τους και κάνουν με τον καπνό τους το σχήμα του σταυρού κάτω από το πρέκι της πόρτας τους. Επίσης με το Άγιο Φως ανάβουν το καντήλι στο εικονοστάσι τους και προσπαθούν να το διατηρήσουν αναμμένο για σαράντα ημέρες. Όσοι δε, έχουν χάσει πρόσφατα κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο, πηγαίνουν πρώτα από το κοιμητήριο όπου ανάβουν τα καντήλια των μνημάτων και της εκκλησίας. Τέλος, κάθε οικογένεια κάθεται στο πασχαλινό τραπέζι, τσουγκρίζουν όλοι μαζί τα κόκκινα αυγά και τρώνε την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα.

Κυριακή του Πάσχα: Στην Αλευρού, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα, το σούβλισμα του αρνιού την ημέρα αυτή δεν αποτελεί μέρος της παράδοσης. Οι κάτοικοι το μεσημέρι της Λαμπρής συνηθίζουν να τρώνε πάλι την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα ή κρέας μαγειρευτό κι αυτό γιατί μετά την πολυήμερη νηστεία το στομάχι τους είναι εξαντλημένο.

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, φορώντας τα γιορτινά τους και κρατώντας τις αναστάσιμες λαμπάδες τους, πηγαίνουν στην εκκλησία όπου τελείται η Λειτουργία της Αγάπης. Παλαιότερα μετά το σχόλασμα της εκκλησίας ακολουθούσε μεγάλο γλέντι στην πλατεία του χωριού.
Δευτέρα του Πάσχα: Αυτή την ημέρα οι κάτοικοι της Αλευρούς από πολύ νωρίς το πρωί ανάβουν τους φούρνους τους και προετοιμάζουν το φαγητό τους. Την Δευτέρα του Πάσχα συνηθίζεται να ψήνουν στον φούρνο ένα ολόκληρο κατσικάκι με πατάτες, ενώ πολλές φορές ψήνουν ξεχωριστά το κεφαλάκι του ζώου με φρέσκα σπαράγγια. Για να δώσουν δε περισσότερη γεύση στα φαγητά τους, συμπληρώνουν φρέσκια ρίγανη και λίγο τοματοπελτέ. Αφού φουρνίσουν τα ταψιά τους παίρνουν πάλι τις αναστάσιμες λαμπάδες και φεύγουν για την Θεία Λειτουργία, όπου την ημέρα αυτή τελείται στον ναό του κοιμητηρίου, τον Άγιο Ταξιάρχη. Τα παλαιότερα χρόνια μετά το σχόλασμα της εκκλησίας, ο κόσμος μαζευόταν στα αλώνια όπου όλοι μαζί γλεντούσαν με τραγούδια, χορό, μεζέδες και άφθονο κρασί.

Η εορτή του Αγίου Γεωργίου

Ο ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, βρίσκεται στην πλατεία του χωριού και κτίστηκε, σε απλό βυζαντινό ρυθμό κατά την δεκαετία 1887-1897, στην θέση ενός παλαιότερου μικρού ναού.
Η μνήμη του Αγίου Γεωργίου τιμάται στις 23 Απριλίου και εορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα διότι ο Άγιος είναι ο Πολιούχος της Αλευρούς. Όταν η ημερομηνία αυτή τυγχάνει πριν από το Πάσχα, η εορτή μετατίθεται για την Δευτέρα του Πάσχα.
Ανήμερα της μνήμης του Αγίου όλοι οι κάτοικοι του χωριού πηγαίνουν στην εκκλησία, όπου μετά την Θεία Λειτουργία ακολουθεί περιφορά της εικόνας στον περίβολο του ναού. Στην πομπή πού σχηματίζεται, μπροστά πηγαίνουν δύο νέοι κρατώντας την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, ακολουθεί ο ιερέας με τους ψάλτες και πιο πίσω οι πιστοί. Όλοι μαζί ψάλλοντας περιφέρουν την εικόνα τρείς φορές γύρω από τον ναό. Μετά το τέλος της λειτουργίας πραγματοποιείται αρτοκλασία και στην συνέχεια προσφέρονται σε όλους τους παρευρισκόμενους διάφορα γλυκίσματα, μεζέδες, αναψυκτικά και κρασί.
Παλαιότερα, την ώρα που η καμπάνα του Αη Γιώργη χτυπούσε χαρμόσυνα, κάποιοι από τους άντρες του χωριού ανέβαιναν στην Δημοσία (Δημόσιο δρόμο) και εκεί "έσκαγαν" αυτοσχέδια βαρελότα προκαλώντας τεράστιο κρότο. Επίσης το απόγευμα  της ίδιας μέρας γινόταν το έθιμο του Αφέντη Αη Γιώργη κατά το οποίο πολλοί από τους νέους της Αλευρούς, καβάλα στα στολισμένα άλογά τους, έκαναν τρείς φορές τον γύρο του ναού. Πίσω τους ακολουθούσαν ντόπιοι τραγουδιστές και οργανοπαίκτες ενώ ο ιερέας του χωριού, σέρνοντας πρώτος τον χορό, μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους χόρευαν γύρω από την εκκλησιά τραγουδώντας όλοι μαζί το εξής παραδοσιακό τραγούδι:                                              

Αφέντη Αη Γιώργη 

συργιανάει τ΄αηδόνι 

τ΄αηδόνι τ’ αηδονάκι 

και το χελιδονάκι

Να ρίξει ο Απρίλης 
δυό νερά τ΄αηδόνι 
τ΄αηδόνι τ’ αηδονάκι
κι ο Μάης άλλο ένα

Να δείς τα κοντοκρίθαρα
τ΄αηδόνι τ΄αηδόνι 
τ΄αηδόνι τ’ αηδονάκι
πώς καβαλάν τις φράχτες

Να φέρω λίτρες το κερί
κι οκάδες το λιβάνι
με το γουβαλοτόμαρο
να κουβαλώ το λάδι.

Το έθιμο του Αφέντη Αη Γιώργη (1995)

Στην συνέχεια ακολουθούσε μεγάλο γλέντι με τραγούδια και χορό, που διαρκούσε μέχρι αργά το βράδυ. 

Τα τελευταία χρόνια, σε μία προσπάθεια αναβίωσης αυτού του εθίμου, οι κάτοικοι του χωριού και κυρίως οι γυναίκες, μετά την λειτουργία λένε το τραγούδι αυτό και χορεύοντας πιασμένες χέρι-χέρι, κάνουν τρεις φορές τον γύρο του ναού. 

Χορεύοντας τον Αφέντη Αη Γιώργη (2012)

Χριστούγεννα

Η εορτή της Γέννησης του Χριστού, η σημαντικότερη εορτή της ορθοδοξίας μετά το Πάσχα, γιορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου ύστερα από 40 ημερών νηστεία. Λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα οι νοικοκυρές της Αλευρούς συγύριζαν τα σπίτια τους και τα στόλιζαν με κλωνάρια σπαραγγιάς. Επίσης άναβαν τους φούρνους τους για να ψήσουν φρέσκο ψωμί και μαζί με αυτό έψηναν και το χριστόψωμό τους, το οποίο ήταν ένα καρβέλι στολισμένο με έναν σταυρό από ζυμάρι και ένα καρύδι στο κέντρο. Το απόγευμα της παραμονής, όταν όλοι είχαν επιστρέψει από τα χωράφια, οι γυναίκες του χωριού άναβαν τα καντήλια σε όλα τα ξωκλήσια αλλά και στα σπίτια τους και δεν παρέλειπαν να θυμιατίσουν όλο το σπίτι καθώς και το κατώι με τα ζώα τους. Επίσης τα παιδιά του χωριού (συνήθως μόνο τα αγόρια) γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν τα κάλαντα. 

Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας

Χριστού τη θεία γέννηση να πώ στ΄αρχοντικό σας…

Οι νοικοκυρές τα υποδέχονταν με μεγάλη χαρά και τους προσέφεραν διάφορες νηστίσιμες λιχουδιές όπως ξερά σύκα και καρύδια. Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων όλα τα σπίτια φρόντιζαν ώστε το τζάκι τους να παραμείνει αναμμένο όλη την νύχτα για να ζεσταίνει το Θείο Βρέφος στην φάτνη, αλλά και για να μην κατεβούν οι καλικάντζαροι από την καμινάδα. Για να τους εμποδίσουν δε, έβαζαν ψηλά μέσα στην καμινάδα ένα κλωνάρι σπαραγγιάς. Κατά το ξημέρωμα χτύπαγε η καμπάνα της εκκλησίας και όλοι οι κάτοικοι του χωριού πήγαιναν να παρακολουθήσουν την Θεία λειτουργία των Χριστουγέννων και να λάβουν την Θεία κοινωνία. Το μεσημέρι στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, ο νοικοκύρης έπαιρνε το χριστόψωμο, το σταύρωνε, το έκοβε και το μοίραζε σε όλη την οικογένεια. Το παραδοσιακό φαγητό γι΄αυτή την γιορτινή μέρα ήταν και παραμένει μέχρι σήμερα το στιφάδο με βοδινό κρέας. Το απόγευμα συνήθιζαν να επισκέπτονται τους εορτάζοντες, ή δέχονταν επισκέψεις αν γιόρταζε κάποιο μέλος της οικογένειάς τους. Τα παιδιά του χωριού δε, γύριζαν τα σπίτια όσων γιόρταζαν και κτυπώντας τους την πόρτα φώναζαν ¨χρόνια πολλά¨. Τότε οι νοικοκυρές, βγαίνοντας στο κατώφλι, τα φίλευαν με διάφορα γλυκίσματα όπως κουραμπιέδες ή λαλαγγίδες. Παλαιότερα αυτοί που γιόρταζαν ήταν οι άνδρες του σπιτιού και μόνο την ονομαστική τους εορτή. Την ημέρα των Χριστουγέννων στην Αλευρού εκτός από τους Χρήστους γιορτάζουν και οι Μανώληδες.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Διαβάστε περισσότερα έθιμα, παραδοσιακά τραγούδια και διάφορες συνήθειες των κατοίκων της Αλευρούς, από την φοιτητική εργασία τής κας Δήμητρας Ι. Ζιάβρα που έχει αναρτηθεί στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη "ΠΕΡΓΑΜΟΣ" του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με τοποθέτηση ενεργού συνδέσμου (link).