Η χλωρή κάλυψη, δηλαδή η διατήρηση βλάστησης στο έδαφος του ελαιώνα, είτε φυσικής (αυτοφυής) είτε τεχνητής (μέσω σποράς συγκεκριμένων φυτών), αποτελεί μια πρακτική που προσφέρει σημαντικά οφέλη για την διαχείριση και την καλλιέργεια του εδάφους. Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά οι πτυχές αυτής της πρακτικής και τα οφέλη της:
1. Μείωση της διάβρωσης του εδάφους
Η διάβρωση του εδάφους είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελαιώνες, ιδίως σε περιοχές με μεγάλες κλίσεις. Η χλωρή κάλυψη λειτουργεί ως φράγμα που προστατεύει το έδαφος από την διάβρωση:
- Απορρόφηση βροχοπτώσεων: Η βλάστηση μειώνει την δύναμη της βροχής που πέφτει στο έδαφος, προστατεύοντάς το από την συμπίεση και την διάβρωση.
- Περιορισμός της απορροής νερού: Η κάλυψη διατηρεί το νερό στο έδαφος, αποτρέποντας την επιφανειακή απορροή που μεταφέρει χώμα και θρεπτικά συστατικά.
2. Ενίσχυση της αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CO₂)
Η βλάστηση στον ελαιώνα μέσω της φωτοσύνθεσης απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και το αποθηκεύει στο έδαφος ως οργανική ύλη. Με αυτό τον τρόπο, η χλωρή κάλυψη συνεισφέρει στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα:
- Βελτίωση της ποιότητας του εδάφους: Το αποθηκευμένο CO₂ συμβάλλει στην δημιουργία οργανικής ύλης που ενισχύει την δομή και την γονιμότητα του εδάφους.
- Μείωση των αερίων του θερμοκηπίου: Η δέσμευση του CO₂ βοηθά στον περιορισμό της περιβαλλοντικής ρύπανσης.
3. Αποφυγή έκπλυσης θρεπτικών συστατικών
Η χλωρή κάλυψη είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αποτροπή της έκπλυσης νιτρικών αλάτων, τα οποία συχνά χάνονται λόγω της αδυναμίας τους να συγκρατηθούν στο έδαφος (λόγω του αρνητικού τους φορτίου). Το πυκνό ριζικό σύστημα των φυτών:
- Σταθεροποιεί τα θρεπτικά συστατικά: Συγκρατεί τα νιτρικά και άλλα ιχνοστοιχεία κοντά στις ρίζες του ελαιόδεντρου.
- Προστατεύει τον υδροφόρο ορίζοντα: Εμποδίζει την μεταφορά των νιτρικών σε βαθύτερα στρώματα του εδάφους, αποτρέποντας την ρύπανση του νερού.
4. Βελτίωση της δομής του εδάφους
Η χλωρή κάλυψη ενισχύει την φυσική δομή του εδάφους, καθιστώντας το πιο ανθεκτικό και εύφορο:
- Αύξηση της οργανικής ύλης: Τα ζιζάνια και τα φυτά της χλωρής κάλυψης αποσυντίθενται, εμπλουτίζοντας το έδαφος με οργανική ύλη.
- Περισσότεροι πόροι για μικροοργανισμούς: Το βελτιωμένο έδαφος φιλοξενεί πλούσια μικροβιακή ζωή, που συμβάλλει στην διάσπαση οργανικών υλικών και την παραγωγή θρεπτικών συστατικών.
- Ανταγωνισμός για πόρους: Τα ζιζάνια ενδέχεται να ανταγωνίζονται τα ελαιόδεντρα για νερό και ανόργανα άλατα, ιδίως σε περιοχές με περιορισμένους υδάτινους πόρους.
- Στρατηγική μερικής κατεργασίας: Σε αυτές τις περιπτώσεις, προτείνεται είτε να περιοριστεί η πυκνότητα της βλάστησης είτε να γίνει ενσωμάτωση λιπασμάτων μόνο γύρω από τον κορμό των δέντρων.
- Βελτιώνει την γονιμότητα: Το έδαφος γίνεται πιο εύφορο, ενισχύοντας την μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα.
- Προστατεύει το περιβάλλον: Μειώνει την διάβρωση, την απορροή και την ρύπανση των υδάτων.
- Ενισχύει την μικροβιακή ποικιλότητα: Δημιουργεί συνθήκες που ευνοούν τους ωφέλιμους μικροοργανισμούς.