1821-2021. Το 2021 είναι χρονιά ορόσημο. Με ομοψυχία και συνένωση των δυνάμεων γιορτάζουμε τα διακοσιοστά γενέθλια του νεοελληνικού μας κράτους. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το πιο σημαντικό ιστορικό γεγονός για τους σύγχρονους Έλληνες είναι η Επανάσταση του 1821. Ένας μεγάλος σταθμός όχι μόνο της νεοελληνικής ιστορίας αλλά και της ευρωπαϊκής. Οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν εναντίον των Τούρκων και μετά από πολυετή, επίπονο και άνισο αγώνα πέτυχαν την απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Έχει διασωθεί ο Όρκος των Μανιατών μπροστά στους Ταξιάρχες, που έκλεινε: «Ορκίζομαι, «Ταν ή επί Τας» και «Νίκη ή Θάνατος» υπέρ Πίστεως και Πατρίδας». Καθώς οι Μανιάτες δεν θεωρούσαν (και αυτό είναι αλήθεια), ότι είχαν σκλαβωθεί ποτέ, δεν χρησιμοποίησαν την φράση «Ελευθερία ή Θάνατος», αλλά «Νίκη ή Θάνατος».
Αλλά και στην νοτιοδυτική Πελοπόννησο, στις 22 Μαρτίου, από το απόγευμα ως τα χαράματα της επόμενης μέρας, 2.000 ένοπλοι της «Δυτικής Σπάρτης», με επικεφαλής τον Θ. Κολοκοτρώνη, τον Π. Μαυρομιχάλη, τους Μούρτζινους, τους Καπετανάκηδες, τους Κουμουντουράκηδες, τους Κυβέλλους, τους Χρηστάκηδες και τον Π. Βενετσανάκο, κατέλαβαν τους λόφους γύρω από την Καλαμάτα, ενώ από την άλλη πλευρά της πόλης πλησίασαν ο Παπαφλέσσας με τον Νικηταρά. Το πρωί της 23ης Μαρτίου 1821, οι ένοπλοι επαναστάτες μπήκαν στην πόλη. Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, συνέστησε στον διοικητή της Καλαμάτας Αρναούτογλου να παραιτηθεί από κάθε μάταια αντίσταση. Πραγματικά, ο Αρναούτογλου παρέδωσε την ίδια μέρα με πρωτόκολλο την πόλη και τον τουρκικό οπλισμό. Το μεσημέρι, στις όχθες της Νέδας, μπροστά από την βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, σε πανηγυρική ατμόσφαιρα, ενώ χτυπούσαν χαρμόσυνα οι καμπάνες, 24 ιερείς και ιερομόναχοι ευλόγησαν, μετά από μια συγκινητική δοξολογία τις ελληνικές σημαίες και όρκισαν τους αγωνιστές. Οι επαναστάτες της Μάνης, μετά την κατάληψη των Καλαμών, βάδισαν προς την Καρύταινα και την Τριπολιτσά. Αμέσως μετά την έναρξη της Επανάστασης, πρώτο μέλημα των Λακεδαιμονίων ήταν η ίδρυση στρατοπέδου συγκεντρώσεως των στρατιωτικών δυνάμεων του καζά του Μυστρά. Η Εφορία του Μυστρά καθόριζε τον αριθμό των ανδρών, τους οποίους κάθε χωριό είχε υποχρέωση να παρουσιάσει ανάλογα με τον πληθυσμό του και τις ανάγκες.
Από την Επάνω Ρίζα Ταϋγέτου (τέως Δήμο Πελλάνας) συμμετείχαν στην Επανάσταση περί τους 1500 Αγωνιστές, λίγοι γνωστοί, οι περισσότεροι απλοί, ανώνυμοι, φτωχοί άνθρωποι: Γεωργίτσι 400, Καστόρι (Καστανιά) 400, Λογγανίκος 300, Βορδόνια 200, Άγιο Κωνσταντίνο και Αγόριανη 100 και άλλοι 100 από Αλευρού, Περιβόλια, Καστρί και Παρδάλι. Για τις ανάγκες του Αγώνα η Εφορία Μυστρά ενήργησε εράνους μεταξύ των προυχόντων και των ευπόρων πολιτών και επέβαλε υποχρεωτική εισφορά επί των Μονών και των Εκκλησιών. Εις το αρχείο της Μονής Καστρίου υπάρχουν επιστολές συνεισφορών στον Αγώνα, αλλά και ευχαριστήριες προς τον ηγούμενο για την ανταπόκρισή του. Η Επανάσταση υπολόγιζε πολύ στην οικονομική και επισιτιστική ανταπόκριση της Μονής. Στην πρόθυμη διάθεση του ηγουμενοσυμβουλίου για τέτοιες παροχές στις κρίσιμες περιόδους του Αγώνα, στηρίζονταν συχνά ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και οι τοπικοί οπλαρχηγοί.
Γενικότερα η συμβολή των χωριών μας στην Επανάσταση υπήρξε μεγάλη. Περί τους 1500 Αγωνιστές έλαβαν ενεργά μέρος σε περισσότερες από 50 μάχες και συνέβαλαν καθοριστικά στη νικηφόρα διεξαγωγή τους. Επιβάλλεται να γνωρίζουμε την ιστορία της περιοχής μας και να την διδάσκουμε στα παιδιά μας. Η ιστορική μνήμη είναι δύναμη κινητήρια, η οποία προκαλεί δράση για ένα καλύτερο μέλλον. Γιατί το παρελθόν χτίζει το παρόν και εγγυάται το μέλλον.
«Το πρώτο σου χρέος, εκτελώντας την θητεία σου στην ράτσα, είναι να νοιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στον γιο την μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει», Νίκος Καζαντζάκης.
Τα 200 χρόνια δεν είναι μόνο ευκαιρία για μνήμη και τιμή, αλλά και για στοχασμό, περισυλλογή και γέφυρα για το μέλλον. «Σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες απειλές, νέες προκλήσεις και νέα ζητήματα. Η Ελλάδα, η χώρα μας βρίσκεται σε πολιορκία: τα εθνικά μας θέματα, οι δανειστές, το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος, η ύφεση, η φτώχεια, τα δημοσιονομικά και θεσμικά ελλείμματα απαιτούν άμεση αντιμετώπιση και καθαρές λύσεις. Είναι απολύτως αναγκαία η Εθνική Συνεννόηση. Να ξεχάσουμε το Εγώ, να επιστρατεύσουμε το Εμείς. Να ξανακερδίσουμε με νέους αγώνες και θυσίες την πατρίδα μας», έγραφε το 2018 ο Σήφης Βαλυράκης. Ο Περσέας καλείται να αναμετρηθεί ξανά με την Μέδουσα.
Βαρβάρα Κεμερίδου