Το αυξημένο ποσοστό των συγκεκριμένων εκτάσεων στον νομό φέρνει αντιρρήσεις.
Κίνδυνο να χάσουν στρέμματα γης αντιμετωπίζουν χιλιάδες ιδιοκτήτες αγροτικής έκτασης σε όλη την χώρα, όπως αποδεικνύεται από την πρόοδο του έργου των δασικών χαρτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 5,2% των αναρτηµένων δασικών χαρτών που αφορούν την µισή επικράτεια (51%) αντιστοιχεί σε εκτάσεις που δασώθηκαν.
Πρόκειται ουσιαστικά για έκταση που αντιστοιχεί σε 3,5 εκατοµµύρια στρέµµατα γης, ενώ αναγόµενη στην ελληνική επικράτεια θα µπορούσε να φτάσει τα 7 εκατοµµύρια στρέµµατα και να αντιστοιχεί, ούτε λίγο ούτε πολύ, σε περίπου δύο νοµούς της χώρας. Στον αντίποδα, το 2,4% των αναρτηµένων δασικών χαρτών αφορά εκτάσεις που απώλεσαν τον δασικό τους χαρακτήρα, κυρίως από εκχερσώσεις, προκειµένου να καλλιεργηθούν ή να αξιοποιηθούν.
Τα στοιχεία για το ποσοστό των δασωµένων αγρών στους κυρωµένους και αναρτηµένους δασικούς χάρτες, παρουσίασε ο Σταύρος Τσιλίκουνας, προϊστάµενος της Διεύθυνσης Δασικών Έργων και Υποδοµών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, κατά την διάρκεια ηµερίδας µε θέµα «Αγροί που άλλαξαν µορφή - Λύση στην αδικία».
Ο χαρακτηρισµός αποδίδεται κυρίως σε µια αυστηρή ερµηνεία του νόµου, βάσει του οποίου έχουν αποδοθεί, κατά την ανάρτηση του δασικού χάρτη, ως δάση/ δασικές εκτάσεις κάποιες αγροτικές κατά το παρελθόν περιοχές, οι οποίες εγκαταλείφθηκαν και ήδη καλύπτονται από φρύγανα. Ουσιαστικά έχουν περιγραφεί τα φρύγανα ως ξυλώδη φυτά, χαρακτηριστικό που προσδίδει στην περιοχή δασικό χαρακτήρα.
Στις περιοχές µε υψηλό ποσοστό δασωµένων αγρών επί των αναρτηµένων εκτάσεων συγκαταλέγονται η Αρκαδία µε 12,8%, η Μεσσηνία µε 12,6%, ο Πειραιάς (νησιά) µε 9,7%, τα Ιωάννινα µε 7,2%, η Λακωνία και η Αχαΐα µε 6,8% και η Δράµα µε 5,7%. Μεταξύ των συγκεκριµένων περιοχών, «πρωταθλητές» στις αντιρρήσεις ως προς αυτό το ζήτηµα είναι ο Πειραιάς (νησιά) µε 14,7% και η Λακωνία µε 11,3%.
Το ζήτηµα της απώλειας περιουσιών εξαιτίας εκτάσεων που δασώθηκαν ξεκίνησε στις περισσότερες περιπτώσεις από την εγκατάλειψή τους, είτε λόγω εσωτερικής ή εξωτερικής µετανάστευσης την δεκαετία του 1960, είτε λόγω της παύσης της γεωργικής δραστηριότητας µε εγκατάλειψη των αγρών εξαιτίας της µη επαρκούς απόδοσης εισοδήµατος. Ωστόσο, σήµερα αποκτά άλλη διάσταση, δεδοµένου ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που θέλουν να επιστρέψουν στα πατρογονικά εδάφη εξαιτίας της οικονοµικής κρίσης ή για να εφαρµόσουν εναλλακτικές µορφές καλλιέργειας.
Οι περισσότερες εκτάσεις αυτής της κατηγορίας βρίσκονται σε ορεινές ή ηµιορεινές περιοχές, οι οποίες άλλωστε δασώνονται ευκολότερα και ταχύτερα. Όσοι τις καλλιεργούσαν το έκαναν συστηµατικά την περίοδο 1945-1965 και στην πλειονότητά τους δεν βρίσκονται εν ζωή, ενώ δεν διέθεταν τίτλους και θεµελίωναν την εξουσίασή τους σε διαθήκες που έκαναν αναφορά µόνο σε θέση και στρέµµατα, χωρίς αναφορά σε όρια και τίτλους διαδοχής φερόµενων ως δικαιοπαρόχων τους. Οι φερόµενοι, σήµερα, ως κληρονόµοι σε αρκετές περιπτώσεις είναι τόσο πολλοί ώστε δύσκολα συναποφασίζουν ακόµα και την αποδοχή κληρονοµιάς. Βάσει της υφιστάµενης νοµοθεσίας, οι ιδιοκτήτες αυτοί θα µπορούσαν να καταφύγουν στο άρθρο 67 του Ν. 998/79 για την αναγνώριση της ιδιοκτησίας τους, κάτι που όµως προϋποθέτει την ύπαρξη τίτλων προ του 1946. Ωστόσο, ακόµα και στις ελάχιστες περιπτώσεις που αυτοί υπάρχουν, θα πρέπει να ακολουθήσει διαπιστωτική πράξη της διοίκησης για την υπαγωγή ή µη της ιδιοκτησίας στη δασική νοµοθεσία και επί της ουσίας στον αποχαρακτηρισµό της, κάτι που θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο. Έτσι, πρακτικά, οι άνθρωποι αυτοί, ακόµα κι αν δικαιωθούν στο πρώτο βήµα, θα βρεθούν µε µια ιδιωτική δασική έκταση, στην οποία ουσιαστικά δεν θα έχουν κανέναν δικαίωµα διαχείρισης και δεν θα µπορούν να προσβλέπουν στην ελεύθερη χρήση της. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι δεν προχωρούν καν στην υποβολή αντιρρήσεων επί των δασικών χαρτών.
Οι προτάσεις των ειδικών
Ανάµεσα στις προτάσεις για την αντιµετώπιση του προβλήµατος που παρουσίασαν οι ειδικοί δασολόγοι Ηλίας Αποστολίδης, Ηλίας Καπράλος και Ελευθέριος Φραγκουδάκης συγκαταλέγονται:
- Η υποχρεωτική παραδοχή του δασικού χαρακτήρα της έκτασης από τον ενδιαφερόµενο και η οριστική χωροθέτηση χρήσεων γης στην περιοχή.
- Η επίλυση του ζητήµατος χρήσης των εκτάσεων και όχι του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
- Η διαφοροποίηση των επιβαλλόµενων περιορισµών για δάση και δασικές εκτάσεις, και συγκεκριµένα η παραδοχή ότι τα δάση, όπου κι αν βρίσκονται, προστατεύονται από τις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας. Οι δασικές εκτάσεις ανήκουν στους ιδιοκτήτες, δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νοµοθεσίας και αλλάζουν χρήση χωρίς περιορισµό, µε εξαίρεση όσες είναι χαρακτηρισµένες ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και όσες βρίσκονται σε προστατευόµενες περιοχές.
- Κανένας περιορισµός στους εγκαταλελειµµένους αγρούς.
- Η επανακαλλιέργεια της έκτασης, εφόσον αυτή δεν προκαλεί προβλήµατα στο οικοσύστηµα.
- Η αντικατάσταση της έκτασης µε άλλη, µε την σύµφωνη γνώµη του ιδιοκτήτη.
- Η αποζηµίωση του ιδιοκτήτη µε χρήµατα που θα συγκεντρωθούν σε ειδικό ταµείο από τα έσοδα που θα προκύψουν από τους καταπατητές δασικών εκτάσεων. Προϋπόθεση, βέβαια, για την οποιασδήποτε µορφής αποζηµίωση ή αντικατάσταση είναι η εκτίµηση της αξίας της έκτασης.
Από ρεπορτάζ της εφημερίδας «Έθνος»
Πηγή: Lakonikos.gr